Verkeer
Stuur appje
Zoek
In samenwerking met
1Twente logo

Kentekenherkenning inzetten tegen auto's stadserf Hengelo: inbreuk op privacy of pure noodzaak?

20230523 enschede waarschuwingsbord zone binnenstad controle
In Enschede staan dit soort borden al. Komen ze straks ook in Hengelo te staan?
Beeld: 1Twente

Camera's met kentekenherkenning inzetten om onaangekondigde auto's buiten de venstertijden te weren uit het stadserf? In Enschede doen ze het al jaren, maar als het aan het Hengelose college ligt gaat dit in de toekomst ook hier gebeuren. Volgens de gemeente Hengelo is het nodig om auto's te weren van het stadserf, maar privacy-activisten zien die camera's liever niet: "Het is de vraag of het doel alle middelen heiligt."

Autovrij

Al jaren is het stadserf officieel ‘autovrij’. Buiten de zogenaamde venstertijden mogen er geen auto's of vrachtwagens in de binnenstad komen. Alleen bestuurders met een incidentele of een permanente ontheffing mogen het stadserf betreden. Om dit te controleren wil de gemeente Hengelo een toegangssysteem met kentekenherkenning instellen. Met de maatregel wil Hengelo de binnenstad 'veiliger en leefbaarder maken voor bezoekers'.

20230523 enschede waarschuwingsbord zone binnenstad controle
Lees ook
Hengelo gaat binnenstad bewaken met kentekenregistratie

Middel

Kentekenregistratie roept bij actiegroepen vraagtekens op, want hoeveel privacy geef je op bij zo'n systeem? Volgens jurist Vincent Böhre van Privacy First, een stichting die zich hard maakt voor een maatschappij waar het recht op privacy zwaar weegt, is het de vraag of het doel alle middelen heiligt: “Bij dit soort vraagstukken moet je eerst helder hebben welke juridische basis je hebt.” Volgens de privacyvoorvechter hebben camera's invloed op de levenssfeer van mensen.

“Er rijdt nog steeds te veel verkeer zonder ontheffing de binnenstad in. Vandaar het nieuwe toegangsbeleid en een nieuw toegangscontrolesysteem.”

In acht maand 183 boetes

De gemeente Hengelo acht het noodzakelijk dat er kentekenherkenningscamera's worden ingezet op het stadserf. Volgens de gemeente Hengelo zijn er sinds januari 2023 183 boetes uitgeschreven en 117 waarschuwingen gegeven aan automobilisten die zonder ontheffing en buiten de venstertijden het stadserf hebben betreden. Teveel , vindt Hengelo: “Vandaar het nieuwe toegangsbeleid en een nieuw toegangscontrolesysteem.”

icon_main_info_white_glyph

ANPR-camera's

Er wordt gebruik gemaakt van camera's met kentekenherkenningssoftware, ook wel automatic numberplate recognition (ANPR) camera's genoemd. Je kunt het vergelijken met een flitspaal langs een weg. In Nederland wordt er op verschillende manieren gebruik gemaakt van dit soort camera's. De politie gebruikt ze om te kijken of passerende automobilisten iets op hun kerfstok hebben. In Twente staan ze op meerdere plekken, zoals langs de N35, de A1 en in Almelo en Enschede.

Chilling-effect

Privacyvoorvechters is de toename van dit soort camera's een doorn in het oog. Böhre waarschuwt voor het ‘chilling-effect’: “Wanneer mensen zich gemonitord wanen op plekken waar cameratoezicht is, gaan sommigen zich anders gedragen. Als je op de snelweg rijdt of in een treincoupé stapt, overal zijn tegenwoordig camera's”, zegt Böhre. Volgens Böhre moet je je als samenleving afvragen of dit wenselijk is.

Stadserf Gemeente Enschede
Lees ook
Hoe 11 camera's verantwoordelijk zijn voor bijna de helft van alle boetes in Enschede

Function creep

Een ander punt dat de privacyjurist noemt is de zogenaamde ‘function creep’, ofwel het voorzichtig verschuiven van het oorspronkelijke doel van het cameratoezicht. “Je kunt enerzijds zeggen dat de systemen niet gekoppeld zijn aan bijvoorbeeld politiesystemen, maar de politie, het OM en in uiterste gevallen de veiligheidsdiensten, kunnen de informatie opvragen. Je weet niet wie of wat er toegang heeft tot de beelden.”

“Je moet jezelf afvragen of je van je binnenstad een vesting wil maken”

Strenge toetsing

Volgens de gemeente Hengelo moet het systeem straks aan alle strenge eisen voldoen, die binnen de Europese en Nederlandse wet- en regelgeving worden voorgeschreven. Een privacytoets, een zogenaamde data protection impact assessment (DPIA), moet in kaart brengen welke mogelijke privacyrisico's er zijn binnen een systeem en welke maatregelen er genomen moeten worden om dit te voorkomen: “De onafhankelijk intern toezichthouder, de functionaris gegevensbescherming, geeft op deze DPIA zijn advies”, aldus de gemeente.

icon_main_info_white_glyph

Functionaris Gegevensbescherming

Een functionaris gegevensbescherming (FG) is een ambtenaar binnen de gemeente die toezicht houdt op de manier hoe persoonsgegevens worden verwerkt binnen een organisatie. De FG is onafhankelijk en kijkt of alles in lijn is met Nederlandse en Europese privacywetgeving. De rol van de FG is beschermd, zodat de FG altijd zijn of haar werk onafhankelijk kan uitvoeren, zonder druk vanuit de organisatie.

Beelden bewaren

Hoe de beelden worden verwerkt en hoelang ze worden bewaard moet volgens de gemeente nog worden bepaald. De camera ‘flitst’ alleen het kenteken, de omgeving wordt volgens de gemeente Hengelo geblurd. “Naast de camera’s moet met bebording en een duidelijke inrichting van de openbare ruimte worden aangegeven dat het autovrije gebied begint.” Het Openbaar Ministerie moet nog toestemming geven voor de plaatsing van de camera's.

‘Van binnenstad geen vesting maken’

Volgens de privacyvoorvechter stralen camera's een vorm van wantrouwen uit richting inwoners. “Je moet jezelf afvragen of je van je binnenstad een vesting wil maken”, zegt Böhre. Wie het systeem gaat leveren, is nog niet bekend.

Het aanbestedingstraject moet nog worden gestart. De gemeenteraad wordt gevraagd geld vrij te maken voor het controlesysteem.

Stadhuis entree hengelo 2022 FRANKLIN VELDHUIS
Beeld: 1Twente / Franklin Veldhuis
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.