De gemeente Hengelo wil dat beeldend kunstenaars die een atelier of werkruimte huren in een pand van de gemeente straks een kostprijsdekkende huur gaan betalen. Het gaat om onder meer ateliers in de voormalige Roncallischool aan de St. Janstraat 5. De gemeente is eigenaar van dit pand en verhuurt het aan de Stichting Woon- en Werkruimte Kunstenaars (SWWK).
De gemeente stelt op basis van de Wet Markt en Overheid verplicht te zijn om voortaan een kostprijsdekkende huur te hanteren. Hierin staat onder meer dat overheden niet concurrerend mogen zijn ten opzichte van commerciële partijen.
Deze wet is al jaren van kracht, maar voor de invoering in Hengelo zegt de gemeente de nodige voorbereidingstijd nodig te hebben gehad, waaronder het laten doorberekenen van de juiste kostprijsdekkende huur. Ook moest de gemeente nog in gesprek met alle betrokken huurders.
Uitwerking van de maatregel betekent dat het nieuwe huurbedrag straks fors hoger wordt dan de huidige huur. Hoe hoog precies dat is onduidelijk, maar volgens de SWWK zou het om een vertienvoudiging kunnen gaan. De gemeente zegt echter dat het zo'n vaart niet loopt en dat het subsidiebudget van de stichting in voorbereiding op de wijziging is verruimd. "Hierdoor zijn er op dit momenteel geen financiële gevolgen voor zowel de huurder als de onderhuurders."
Als het gaat om het verhoogde subsidiebedrag dat SWWK ontvangt, dan zou dat voor de komende vier jaar in de gemeentebegroting staan en daarmee gegarandeerd zijn. "Er is geen enkele aanleiding om dat te wijzigen." De gemeente wijst er wel op dat het aan de SWWK zelf is om de jaarlijkse huurkosten per atelier vast te stellen.
Voorzitter Hettie Franken van de SWWK zegt dat de gesprekken met de gemeente Hengelo nog lopen, maar laat weten dat de stichting niet akkoord gaat met het voorstel. De invoering van een kostprijsdekkende huur had al op 1 januari moeten ingaan, maar is voorlopig uitgesteld. Franken wijst op de risico's en ziet de maatregel als een 'zwaard van Damocles' dat nu boven de kleine stichting zonder winstoogmerk hangt. Die bestaat al 40 jaar, wordt draaiende gehouden door vrijwilligers en heeft een maatschappelijk doel: het aanbieden van betaalbare werkplekken voor beeldend kunstenaars.
"Voor ons betekent deze verandering grote onzekerheid voor de toekomst. De subsidie wordt nu wel verhoogd, maar wie garandeert dat dit zo blijft? Als het gaat om het kunstklimaat, dan is niets zeker." De zorg is dat een verlaging van de subsidie in de toekomst onherroepelijk grote financiële gevolgen heeft voor de SWWK en de beeldend kunstenaars, die vaak van een minimum inkomen moeten rondkomen.
In de voormalige Roncallischool heeft een tiental beeldend kunstenaars al jaren een eigen atelier. Het oude schoolgebouw met energielabel G voldoet niet meer aan de eisen van de tijd als het gaat om kwaliteit en duurzaamheid. De gemeente geeft aan dat er voor de komende jaren geen uitgebreide verduurzaming van het pand gepland staat. Mocht die al worden uitgevoerd, dan zal dat op z'n vroegst na 2028 zijn.
"Als er onderhoud nodig is, dan wordt dat gedaan. Dat betekent echter niet dat we een tiptop onderhoudsniveau nastreven. De conditie van het pand is nu redelijk", zegt de gemeente.
De afgelopen jaren kregen veel oude schoolgebouwen in de stad een andere bestemming: de Bataafse Kamp werd een appartementencomplex, ook de Tuindorpschool wordt getransformeerd tot woningen. De gemeente Hengelo zegt voor de voormalige Roncallischool geen dergelijke plannen te hebben. Er zijn ook geen plannen om de bestemming van het gebouw te wijzigen.
De SWWK heeft de beeldend kunstenaars op de hoogte gesteld over het plan van de gemeente om een kostprijsdekkende huur te gaan rekenen en zal de huurders binnenkort persoonlijk bijpraten.